Özel İstihdam Büroları ve Geçici İş İlişkisi


ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI VE GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ

Özel İstihdam Büroları İş arayanların elverişli oldukları işlere yerleştirilmesine ve çeşitli işler için uygun işler bulunmasına aracılık yapmak ve/veya geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti yürütmek üzere Kurum tarafından izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan büroları ifade etmektedir.

Özel İstihdam Bürolarının görevleri şunlardır:

  • İş ve işçi bulmaya aracılık faaliyeti yapar.
  • İşgücü piyasası ile istihdam ve insan kaynaklarına yönelik hizmetleri yürütebilir.
  • Mesleki eğitim düzenleyebilir.

Aracılık faaliyeti iş arayanlar ya da işverenlerle bir iş yerinde bire bir görüşme yapılarak ve/veya 9/6/2004 tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununda yazılı araçlarla ya da radyo,televizyon,video ,internet,kablolu yayın veya elektronik bilgi iletişim araçları ve benzer yayın araçlarından biri ile de görüşme yapılmaksızın sunulabilir.Özel  istihdam büroları kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonları için aracılık faaliyeti yapamaz.

Geçici iş ilişkisi kurulabilecek haller ve süreler şunlardır:

Kurumca izin verilen özel istihdam büroları geçici iş ilişkisi kurabilir.

Özel İstihdam Büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurumca izin verilen özel istihdam bürosunun bir işverenle geçici iş sağlama sözleşmesi yaparak bir işçisini geçici olarak bu işverene devri ile;

  • 4857 sayılı Kanunun 13üncü maddesinin 5inci fıkrası ile 74. Maddesinde belirtilen hallerde işçinin askerlik hizmeti halinde ve iş sözleşmesinin askıda kaldığı diğer hallerde,
  • Mevsimlik tarım işlerinde,
  • Ev hizmetlerinde,
  • İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde,
  • İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde,
  • İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması halinde,
  • Mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları halinde kurulabilir.

Geçici iş sağlama sözleşmesi; ikinci fıkranın (a) bendinde sayılan hallerin devamı süresince,(b) ve (c) bentlerinde sayılan hallerde süre sınırı olmaksızın,diğer bentlerde sayılan hallerde ise en fazla dört ay süre ile kurulabilir.Yapılan bu sözleşme ikinci fıkranın (f) bendi hariç toplam sekiz ayı geçmemek üzere en fazla iki defa yenilenebilir.Geçici işçi çalıştıran işveren,belirtilen sürenin sonunda aynı iş için altı ay geçmedikçe yeniden geçici işçi çalıştıramaz.

Kurumdan izin almaksızın bir iş yerinde veya 5187 sayılı kanunda yazılı araçlarla ya da radyo,televizyon,video,internet,kablolu yayın veya elektronik bilgi iletişim araçları ve benzeri yayın araçları ile geçici iş ilişkisi kurulamaz.Basın ve yayın kuruluşları ile diğer bilgi iletişim araçları vasıtasıyla kurumdan izin almadan geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti gösteren kişilere ait reklam ve ilanların yayını yapılamaz.

Özel istihdam bürolarının geçici iş ilişkisi kurmak sureti ile yurt dışına işçi göndermesi halinde,işlerin yurt dışı hizmet akitlerinin kuruma onaylatılması zorunludur.

Geçici İş İlişkisin Kurulması

Geçici iş ilişkisinde işveren özel istihdam bürosudur.Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi,geçici işçi ile iş sözleşmesi,geçici işçi çalıştıran işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yapmak sureti ile yazılı olarak kurulur.

Özel istihdam bürosu ile geçici işçi çalıştıran işveren arasında yapılacak geçici işçi sağlama sözleşmesinde şunlar yer almalıdır:

  • Sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi,
  • İşin niteliği,
  • Özel istihdam bürosunun hizmet bedeli,
  • Varsa geçici işçi çalıştıran işverenin ve özel istihdam bürosunun özel yükümlülükleri yer alır.

 

Sözleşmeye,geçici işçinin kurumdan veya bir başka özel istihdam bürosundan hizmet almasını ya da iş görme edimini yerine getirdikten sonra geçici işçi olarak çalıştığı işveren veya farklı bir işverenin işyerinde çalışmasını engelleyen hükümler konulamaz.

Geçici işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde,işçinin ne kadar süre içerisinde işe çağrılmazsa haklı nedenle iş sözleşmesinin feshedebileceği belirtilir.Bu süre üç ayı geçemez.

Geçici iş ilişkisi kurulamayacak haller şunlardır:

  • 4857 Sayılı Kanunun 29 uncu maddesi kapsamında toplu işçi çıkarılan iş yerlerinde sekiz ay süresince,kamu kurum ve kuruluşlarında ve yer altında maden çıkarılan iş yerlerinde bu maddenin ikinci fıkrası kapsamında özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulamaz.
  • Geçici işçi çalıştıran işveren grev ve lokavtın uygulanması sırasında 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun  65 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla geçici iş ilişkisiyle işçi çalıştırılamaz

 

Geçici işçi çalıştırma koşulları şunlardır:

  • 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen durumlarda geçici iş ilişkisi ile çalıştırılan işçi sayısı,iş yerinde çalıştırılan işçi sayısının dörtte birini geçemez.Ancak on ve daha az işçi çalıştıran iş yerlerinde beş işçiye kadar geçici iş ilişkisi kurulabilir.
  • İşçi sayısının tespitinde,kısmı süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar,çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür.
  • Geçici işçi sağlama sözleşmesi ile çalışan işçi sayısı 4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin uygulanmasında özel istihdam bürosu ve geçici işçi çalıştıran işverenin işçi sayısına dahil edilmez.
  • Geçici işçi çalıştıran işveren,iş sözleşmesi feshedilen işçinin fesih tarihinden itibaren altı ay geçmeden geçici iş ilişkisi kapsamında çalıştıramaz.

 

Geçici işçi çalıştıran işverenin hak ve yükümlülükleri şunlardır:

  • İşin gereği ve geçici işçi sağlama sözleşmesine uygun olarak geçici işçisine talimat verme yetkisine sahiptir.
  • İş yerindeki açık pozisyonlarını geçici işçisine bildirmek ve kurum tarafından işlenecek belgeleri 25 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen sürelerle saklamakla yükümlüdür.
  • Geçici işçinin iş kazası ve meslek hastalığı hallerini özel istihdam bürosuna derhal,31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13 ve 14 uncu maddelerine göre ilgili mercilere bildirmekle yükümlüdür.
  • Geçici işçileri çalıştırdıkları dönemlerde,iş yerindeki sosyal hizmetlerden eşit muamele ilkesince yararlandırılır.
  • İşyerindeki geçici işçilerin istihdam durumuna ilişkin bilgileri varsa iş yeri sendika temsilcisine bildirmekle yükümlüdür.
  • 20/6/2012 tarihli 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 17 inci maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen eğitimleri vermekle ve iş sağlığı güvenliği açısından gereken tedbirleri almakla yükümlüdür.
  • Geçici işçinin,geçici işçiyi çalıştıran işverenin iş yerindeki çalışma süresince temel çalışma koşulları,bu işçilerin aynı işveren tarafından aynı iş için doğrudan istihdamı halinde sağlanacak koşulların altında olamaz.
  • 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen durumlarda kurulan geçici iş ilişkisinde,geçici işçi çalıştıran işveren,iş yerinde bir ayın üzerinde çalışan geçici işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini çalıştığı süre boyunca her ay kontrol etmekle yükümlüdür.
  • Geçici işçi çalıştıran işveren, ödenmeyen ücretler mevcut ise bunlar ödenene kadar istihdam bürosunun alacağını ödemeyerek,özel istihdam bürosunun alacağından mahsup etmek kaydıyla geçici işçilerin en çok üç aya kadar olan ücretlerini doğrudan işçilerin banka hesabına yatırır.
  • Ücreti ödenmeyen işçiler ve ödenmeyen ücret tutarları,geçici işçi çalıştıran işveren tarafından il müdürlüğüne veya hizmet merkezine ödeme gününden itibaren 15 gün içerisinde bildirilir.

Geçici işçinin yükümlülükleri şunlardır:

 

  • Geçici işçi işverenin vermekle yükümlü olduğu 6331 sayılı kanunun 17 inci maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen eğitimlere katılmakla yükümlüdür.
  • Geçici işçi,işyerine ve işe ilişkin olmak kaydıyla kusuru ile neden olduğu zarardan,geçici işçi çalıştıran işverene karşı sorumludur.
  • Geçici işçi,geçici işçi çalıştıran işverenden özel istihdam bürosunun hizmet bedeline mahsup edilmek üzere avans veya borç alamaz.

 

Özel İstihdam Bürosunun Yükümlülükleri Şunlardır:

  • Sözleşmede belirtilen sürenin dolmasına rağmen geçici iş ilişkisinin devam etmesi halinde,geçici işçi çalıştıran işveren ile işçi arasında sözleşmenin sona erme tarihinden itibaren belirsiz süreli iş sözleşmesi kurulmuş sayılır.Bu durumda,özel istihdam bürosu işçinin geçici iş ilişkisinden kaynaklanan ücretinden,işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden sözleşme süresi ile sınırlı olmak üzere sorumludur.
  • Özel istihdam bürosu işçisine ilişkin 6331 sayılı kanun,5510 sayılı kanun ile 25’’8/’ 1999 tarihli ve 4447 sayılı kanundan doğan yükümlülükler,4857 sayılı kanunun 7 inci maddesi saklı kalmak kaydıyla,özel istihdam bürosu tarafından yerine getirilir.
  • Özel istihdam bürosu geçici işçilerin ücretinin ödendiğini gösteren belgeleri aylık olarak geçici işçi çalıştıran işverene ibraz etmekle yükümlüdürGeçici işçiler,çalışmadıkları dönemlerde özel istihdam bürosundaki eğitim ve çocuk bakım hizmetlerinden yararlandırılır.

 

Aleyna İnsan Kaynakları ve Yönetim Danışmanlığı Ltd.Şti Türkiye İş Kurumunun 31.05.2013/ 30.05.2016 tarih ve 223 Numaralı İzin Belgesi ile faaliyet göstermektedir.

Geçici İş İlişkisi ile ilgili her konuda irtibata geçmek için 0312 231 24 77nolu telefonumuzu arayabilir ya da aşağıdaki iletişim formunu doldurarak bizlerden destek alabilirsiniz.